Pilotproject Levensboeken ‘mijn leven in kaart’
Het pilotproject Levensboeken ‘mijn leven in kaart’ is een eerste samenwerkingsproject van inloophuis de Wissel en ontmoetingshuis de Weerklank, op initiatief van de gezamenlijke beleidscommissie. Het is uitgevoerd in de periode december 2017 t/m april 2019. De projectleiding was in handen van Riekje Sinnecker (bestuurslid De Weerklank t/m januari 2019) en Marcelle Jansen (adviserend lid beleidscommissie).
Wat is een levensboek?
Levensboeken beschrijven de persoonlijke kijk van ouderen op hun levensgeschiedenis. Daarvoor hebben zij verschillende motieven, zoals de behoefte om de balans van hun leven op te maken, het delen van inzichten en het overdragen van waarden aan de volgende generatie, of iets van wie men is vastleggen voor de toekomst.
Het maken van levensboeken kan ook een rol spelen bij het doorbreken van eenzaamheid en helpen om (weer) zin aan het leven te geven. Deze motieven waren voor de Gemeente Schiedam reden om dit project van harte te ondersteunen en te subsidiëren.
Werkwijze en uitvoering.
Om te beginnen werden er, via de persoonlijke netwerken van de leden van de beleidscommissie en de projectleiding, twaalf vrijwilligers geworven Daarnaast zijn er, vooral via de pastores van de kerken in Schiedam of via het persoonlijke netwerk van de vrijwilligers, twaalf ouderen gezocht die belangstelling hadden voor het maken van een levensboek. Uiteindelijk zijn er elf koppels aan het werk gegaan.
Daarna is er een training voor de vrijwilligers opgezet. Er zijn drie trainingsavonden geweest onder leiding van Wout Huizing, auteur van de gebruikte methode ‘Mijn leven in kaart’.
In de loop van het proces zijn er nog vier terugkomavonden geweest waarop de vrijwilligers ervaringen konden uitwisselen en (op een avond) feedback van de trainer konden krijgen.
In de zomer van 2018 werden de interviews met de ouderen gehouden. Door de vakantieperiode en de zeer warme zomer die sommige ouderen parten speelde, is de periode waarin de gesprekken werden gevoerd langer geworden dan oorspronkelijk was gepland (planning gesprekken juni – september 2018, afronding oktober 2018.) De feitelijke afronding van het project vond plaats in februari 2019. Toen waren zes van de elf beoogde levensboeken definitief klaar, twee lagen nog bij de drukker en drie moesten nog inhoudelijk worden afgerond. Op dit moment, juni 2019, moet een boek nog worden afgerond. Dit laatste project bleek nl. behoorlijk omvangrijk en van een zodanig historisch belang dat zelfs het maken van een handelseditie wordt overwogen.
Het project is op feestelijke wijze afgesloten met een bijeenkomst in de Cornelis Hagazaal van het Stadskantoor van de gemeente Schiedam, op woensdag 13 februari 2019 van 15.00 tot 17.00 uur.
Naast vrijwilligers en ouderen waren ook andere belanghebbenden/stellenden uitgenodigd, zoals mensen van ouderenbonden en welzijnswerk. Bij deze bijeenkomst werd de Gemeente Schiedam vertegenwoordigd door de wethouder Zorg en Welzijn, mevrouw Patricia van Aaken en mevrouw Mirjam Schippers, beleidsmedewerker/ contactpersoon voor de organisatie namens de gemeente. Ook de trainer, Wout Huizing, was gekomen.
Er waren ruim 50 aanwezigen, onder wie 10 vrijwilligers en 7 ouderen.
Er werd met enthousiasme teruggekeken op het proces, dat door de deelnemers zonder uitzondering als zinvol en verrijkend werd beschreven. Eén van de ouderen heeft een gedeelte uit zijn levensboek voorgelezen. Tot slot was er een drankje en een hapje.
De belangrijkste uitkomsten van de evaluatie.
De training werd door alle deelnemers als relevant en ter zake beschouwd en heeft een zeer grote bijdrage geleverd aan het slagen van het project.
De werving van ouderen en vrijwilligers is op een informele wijze verlopen. Voor een pilotproject is dat prima, maar in het vervolg is het zaak om e.e.a. systematischer aan te pakken en expliciet duidelijk te maken wat de verwachtingen zijn.
Dit geldt ook voor de kosten, met name de verdeling van de kosten tussen de organisatie en de deelnemers. Uiteindelijk is dit allemaal goed gekomen, maar het is belangrijk daarover vanaf het begin duidelijkheid te bieden.
De taken en verantwoordelijkheden van de projectleiding, alsmede de gevraagde tijdsinvestering bleken wat vaag. Bij een volgend project moet ook dit duidelijk worden vastgelegd.
Iedere projectleider had nu contact met 5 of 6 koppels. Dit is in principe goed werkbaar.
Het tijdpad bleek veel te krap en niet haalbaar. Het verdient aanbeveling om voor het gehele traject niet 8 à 9 maanden uit te trekken, maar een jaar, waarbij de vakantieperiode moet worden vermeden. Ook de verwachting dat een vrijwilliger ongeveer 40 uur nodig zou hebben voor het maken van een levensboek bleek niet in alle gevallen / in de meeste gevallen niet / realistisch.
Op het laatste moment bleken er problemen te zijn met het drukken van de boeken. Hierover van tevoren duidelijke afspraken maken is eveneens een belangrijke zaak.
Meer info: Paul van Mansum en Hans van de Linden